გადაუდებელი მდგომარეობები მეან-გინეკოლოგიაში ► მშობიარობა
ნაყოფისა და მომყოლის
გამოძევების პროცესი საშვილოსნოდან. დროულად ითვლება მშობიარობა, რომელიც ხდება
ბოლო მენსტრუაციის პირველი დღიდან 37–42 კვირის ვადებში:
ნაადრევი მშობიარობა. 37 სრული კვირიდან 28 კვირამდე;
დაგვიანებული
მშობიარობა, იწყება ბოლო მენსტრუაციის პირველი დღიდან 42 კვირის შემდეგ;
მშობიარობაში გამოყოფენ საშვილოსნის ყელის გახსნის პერიოდს, ისაზღვრება საშვილოსნოს
რეგულარული კუმშვების გაჩენით ("სხვატკები"). პერიოდის ხანგრძლივობა
პირველმშობიარე და განმეორებით მშობიარე ქალებში შეადგენს 12–14 და 6–8 საატს
შესაბამისად;
მშობიარობის მეორე პერიოდი – გამოძევების პერიოდი, ნაყოფის დაბადება;
ნაყოფი ზემოქმედებით ახდენს წინსვლით და ბრუნვით მოძრაობებს თავის მოხრა,, თავის
შიგნითა მობრუნება, თავის გასწორება –დაბადებაშიგნითა ბრუნი და ტანის დაბადება;
ხანგრლივობა 10-15 წუთიდან 1
ასთ–მდე.
მშობიარობის მესამე პერიოდი— ბოლო; დაკავშირებულია მომყოლისა და გარსების
დაბადებასთან, მიმდინარეობს პლაცნტის სისხლძარღვებიდან სისხლდენის ფონზე
პერიოდის ხანგრძლივობა 10-15 წთ, არა უმეტეს 30 წუთისა. ფიზიოლოგიურად
სისხლის დანაკარგი მშობიარობისას შეადგენს 250-300 მლ.
გადაუდებელი დახმარება
მშობიარობის პირველ პეიოდში;
— ადგენენ შეტევების პერიოდულობას და ხანგრძლივობას, წყლების დაღვრას (სასქესო
გზებიდან გამონადენის, კონსტატირება);
— ჰოსპიტალიზაცია სამეანო სტაციონარში
გამოდევნის პერიოდში:
— მშობიარეს აღებინებენ მოხერხებულ პოზას— ზურგზე სხეულის ზედა ნაწილის ზევით
წამოწევით და მუხლებში მოხრილი ფართოდ გაშლილი ფეხებით;
მენჯის ქვეშ იდება მორგვი,
— მშობიარის გარეთა სასქესო ორგანოებს ამუშავებენ კალიუმის პერმანგანატის
0,02% ხსნარით, ან იოდონატით, ან ჰებიტალით (0.5%
სპირტ–ხსნარი, ქლორჰექსიდინის ბიგლუკონატი), ან იოდის სპირტხსნარი (3-5%
ხსნარი);
— ექიმის ხელები მუშავდება ანტისეპტიური ხსნარით;
— ტავის გამოსვლის შემდეგ (ტავი იჭრება სასქესო ნაპრალში და არ ქრება ჭინთვის
დამტავრების შემდეგ) ტარდება სამეანო მანიპულაცია:
მარჯვენა ხელისგულს გაშლილი I- II-თითებით ათავსებენ
შორისი მიდამოში, მარცხენა ხელით ფრთხილად აცლიან თავს ვულვარული რგოლის რბილ
ქსოვილებს;
— თავის დაბადების შემდეგ მშობიარეს სთხოვენ გაიჭინთოს რაც ხელს უწყობს მხრების
მობრუნებას, ამ დროს უგანსაკუტრებული გაფრტხილება სჭირდება ტავს რომ არ მოხდეს
მასზე ზეწოლა
მესამე პერიოდში:
— აკვირდებიან მშობიარეს და დაკარგული სისხლის მოცულობას ანგარიშობენ, რისთვისაც
მენჯის ქვეშ დგავენ ჭურჭელს და სხვა.
— ცლიან შარდის ბუშტს (თუ თავისით ვერ შარდავს კათეტერით);
— შემდეგი ნიშნით საზღვრავენ საშვილოსნოსგან პლაცენტის მოცილების პერიოდს: თუ
პლაცენტა არ არის მოცილებული საშვილოსნოს კედლიდან, საშვილოსნოზე ბოქვენის ზემოთ
ხელის კიდით ზეწოლა იწვევს ჭიპლარის შიგნით შექაჩვას;
თუ აშრევება მოხდა — ჭიპლარი არ შეიქაჩება;
დაუშვებელია მომყოლის მოცილების დაჩქარება ისეტი მეთოდებით, როგორიცაა: მასაჟი,
ჭიპლარის გამოქაჩვა და სხვა. (რისკია საშვილოსნოს გამოტრიალების):
დარწმუნდით, რომ პლაცენტის აშრევების პროცესი დასრულდა!
მომყოლის დაბადებას
აჩქარებენ შემდეგნაირად:
— საშვილოსნო გადაყავთ შუა მდებარეობა;
— საშვილოსნოს თაღს იჭერენ ხელით იმგვარად, რომ ოთხი თითი მოთავსდეს მის უკანა
ზედაპირზე, ხოლო პირველი (დიდი თითი), –წინა კედელზე, და იწვევენ მსუბუქ
მასაჟს, რომ საშვილოსნოს სეკუმშვა გამოიწვიონ;
ადრეულ მშობიარობის შემდგომ პერიოდში
— ახდენენ გარეთა სასქესო ორგანოების დათვალიერებასა და ტუალეტს;
— აუცილებელია საშვილოსნოს ყელის სარკით დათვალიერება და საშვილოსნოს ყელზე, საშოსა
და შორისზე ნახეთქების შემჩნევისას მათი გაკერვა— ამ დროს ნაჩვენებია
ჰოსპიტალიზაცია;
— ჰოსპიტალიზაცია ხდება საკაცით;
— ყურადღებიტ უნდა დათვალიერდეს მომყოლი მისი მთლიანობის განსაზღვრის მიზნით,
დარჩენილი მომყოლის ნაწილები უნდა მოშორდეს ხელით;
— ჰოსპიტალიზაციისას მშობიარესტან ერტად იგზავნება მომყოლიც;
— თუ მშობიარობის შემდგომ, ადრეულ მშობიარობის შემდგომ პერიოდებს ტან ახლავს
სისხლდენა, ყველა ძალისხმევა უნდა იქნას მიმართული მშობიარის მაქსიმალურად სწრაფად
სტაციონარში გადაყვანისთვის, მოქმედებთ წესებით, რომელნიც განმარტებულია ნაწილში
"სისხლდენა მშობიარობის შემდგომ პერიოდში".
ახალშობილის პირველადი ტუალეტი
— ბავშვს იღებენ შეძლებისდაგვარად სტერილურ ტეტრეულზე. (ზეწარი, ხე4ლსახოცი),
ათავსებენ დედის ფეხებს შორის ისე, რომ არ დაიქაჩოს ჭიპლარი;
— ატარებენ ოფთალმობლენორეის პროფილაქტიკას, ტვალებს წმენდენ სტერილური სტერილური
ტამპონებითна ზედა ქუთუთოს ამოტრიალებულ კონიუნქტივაზე აწვეთებენ 2-3 წვეთ
ნატრიუმის სულფაციდის 30%
ხსნარს, გოგონების ვულვაზე აწვეთებენ იგივე ხსნარს 2-3 წვეთის ოდენობით.
— ჭიპლარს იჭერენ ორი მომჭერით, პირველი ედება ჭიპის რგოლიდან 8–10 სანტიმეტრზე
მეორე– 15-20 სანტიმეტრზე: მომჭერების მაგივრად
შეიძლება გამოყენებული იქნას ლიგატურები მომჭერებს (ლიგატურებს) შორის ჭიპლარი
იჭრება მაკრატლით, გადაჭრის ადგილს წინასწარ ამუშავებენ 95%–იანი სპირტით.
— ახალშობილს ახვევენ სტერილურ მასალაში, თბილად ახვევენ და გადაყავთ სამშობიარო
სახლში.