სასწრაფო-სამედიცინო დახმარების აღმოჩენის მეთოდური რეკომენდაციები ► უეცარი სიკვდილი
დიაგნოზი.
ცნობიერების და პულსის
არარსებობა საძილე არტერიებზე, ცოტა მოგვიანებით - სუნთქვის შეწყვეტა.
დიფერენციალური დიაგნოზი.
გფრს
(გულ-ფილტვის რეანიმაცია) ჩატარების პროცესში- EKP პარკუჭოვანი ფიბრილაცია (80%
შემთხვევაში), ასისტოლია ან ელექტრომექანიკური დისოციაცია (10-20% შემთხვევაში). თუ
ეკგ-ს სასწრაფო რეგისტრაცია ვერ ხერხდება, ხელმძღვანელობენ კლინიკური
სიკვდილის ადრეული კლინიკური გამოვლინებებით და რეაქციით გფრ-ზე.
პარკუჭოვანი ფიბრილაცია ვითარდება უეცრად, სიმპტომები ჩნდება თანმიმდევრულად: ქრება
პულსი საძილე არტერიებზე და პაციენტი კარგავს გონებას. ჩონჩხის
კუნთების ერთჯერადი ტონური შეკუმშვა სუნთქვის დარღვევა და შეწყვეტა.
დროულად ჩატარებულ გფრ-ზე პასუხი დადებითი, გფრს შეწყვეტაზე - სწრაფი
უარყოფითი დინამიკა.
შორს წასული CA და AV-ბლოკადისას,
სიმპტომატიკა ვითარდება შედარებით თანდათანობით: ცნობიერების დაბინდვა =>
მოძრაობითი აღგზნება => კვნესა = ტონურ-კლონური კრუნჩხვები => სუნთქვის მოშლა
(МАС-სინდრომი). გულის დახურული მასაჟის ჩატარებისას - სწრაფი დადებითი ეფექტი,
რომელიც ნარჩუნდება გფრს შეწყვეტის შემდეგაც გარკვეული დროის
განმავლობაში .
ელექტრომექანიკური დისოციაცია, მასიური ფათე-ს (ფილტვის არტერიის თრომბოემბოლიისას)
ხდება მოულოდნელად (ხშირად ფიზიკური დატვირთვის მომენტში), და ვლინდება სუნთქვის
შეწყვეტით , გონების დაკარგვით და საძილე არტერიებზე პულსის გაქრობით, სხეულის ზედა
ნახევრის კანის მკვეთრი ციანოზით, კისრის ვენების დაბერვით. დროულად
დაწყებული გფრსას ვლინდება მისი ეფექტურობის ნიშნები.
ელექტრომექანიკური დისოციაცია მიოკარდიუმის გაგლეჯვის, ან გულის ტამპონადისას ვითარდება
უეცრად (ხშირად მძიმე ანგინოზური სინდრომის შემდეგ), კრუნჩხვითი სინდრომის
გარეშე, ეფექტური გფრს ნიშნები არ არის. ზურგზე სწრაფად ვითარდება ჰიპოსტატიური
ლაქები.
ელექტრომექანიკური დისოციაცია სხვა მიზეზთა გამო, (ჰიპოვოლემია,
ჰიპოქსია, დაჭიმული პნევმოთორაქსი, სტრესი, მედიკამენტების გადადოზირება,
მზარდი გულის ტამპონადა) არ წარმოიქმნება უეცრად, მაგრამ ვითარდება შესაბამისი
სიმპტომების პროგრესირების ფონზე.
გადაუდებელი დახმარება
1. პარკუჭოვანი ფიბრილაციისას და დაუყოვნებლივი დეფიბრილაციის ჩატარების
შეუძლებლობისას:
- მიაყენეთ პრეკარდიალური დარტყმა;
- არ არის ეფექტი? - დაუყოვნებლივ დაიწყოს გფრ, რაც შეიძლება სწრაფად იქნას
უზრუნველყოფილი დეფიბრილაციის ჩატარების შესაძლებლობა.
2. გულის დახურული მასაჟი განხორციელდეს სიხშირით 90/1 წუთში,
კომპრესია-დეკომპრესიის თანაფარდობით 1:1: უფრო ეფექტურია აქტიური
კომპრესია-დეკომპრესიის მეთოდი (კარდიოპომპის გამოყენებით).
3. ხელმისაწვდომი ღონისძიებების ჩატარებისას (თანაფარდობა მასაჟი და
სუნთქვა 5:1. მაგრამ როდესაც ერთი ექიმი ატარებს - 15:2), რათა უზრუნველყოფილი იყოს
სასუნთქი გზების გამავლობა (თავი გადაუწიეთ უკან, ქვედა ყბა გამოწიეთ წინ,
ჩაუდგით აირგამტარი მილი, ჩვენებისას ჩაატარეთ სასუნთქი გზების სანაცია);
- გამოიყენეთ 100% ჟანგბადი:
- ტრაქეის ინტუბაცია (არა უმეტეს 30 წამი);
- არ შეწყვიტოთ გულის მასაჟი და ხელოვნური ვენტილაცია 30 წამზე მეტი დროით.
4. მოახდინეთ ცენტრალური ან პერიფერიული ვენების კათეტერიზაცია.
5. ეპინეფრინი (ადრენალინი) 1 მგ ყოველ 3 წუთში გფრსას (შეყვანის ხერხები იხილე
აქ და შემდეგში).
6. რაც შეიძლება მალე - დეფიბრილაცია 200 ჯ;
- არ არის ეფექტი - დეფიბრილაცია 300 ჯ:
- არ არის ეფექტი - დეფიბრილაცია 360 ჯ:
- არ არის ეფექტი - იხ პუნქტი 7.
7. იმოქმედეთ სქემით: პრეპარატი - გულის მასაჟი და ხელოვნური ვენტილაცია, 30-60
წამის შემდეგ დეფიბრილაცია 360 ჯ:
- ლიდოკაინი 1.5 მგ / კგ - დეფიბრილაცია 360 ჯ:
- არ არის ეფექტი - 3 წუთი ს შემდეგ ლიდოკაინის განმეორებითი ინექცია იმავე დოზით და
დეფიბრილაცია 360 ჯ:
- არ არის ეფექტი - ორნიდი 5 მგ / კგ - დეფიბრილაცია 360 ჯ;
- არ არის ეფექტი - 5 წუთში ორნიდი განმეორებითი ინექცია დოზით 10 მგ / კგ -
დეფიბრილაცია 360 ჯ;
- არ არის ეფექტი - ნოვოკაინამიდი 1 გ ( 17 მგ / კგ-მდე) - დეფიბრილაცია 360 ჯ;
- არ არის ეფექტი - მაგნიუმის სულფატი 2 გ - დეფიბრილაცია 360 ჯ;
- განმუხტვებს შორის პაუზებისას გულის დახურული მასაჟი და ფილტვის
ხელოვნური ვენტილაცია.
8. ასისტოლიის დროს:
- თუ შეუძლებელია ზუსტად შეაფასოთ გულის ელექტრონული აქტივობა (ვერ
გამორიცხავთ პარკუჭების ფიბრილაციის ატონიურ სტადიას) - იმოქმედეთ. როგორც
პარკუჭოვანი ფიბრილაციის დროს (პუნქტი 1-7);
- თუ ასისტოლია დადასტურებულია ეკგ შეასრულეთ
ორ განხრაში პუნქტები. 2-5;
- არ არის ეფექტი - ატროპინი 3-5 წთ-ის შემდეგ 1 მგ ეფექტის მისაღებად, ან საერთო
დოზის 0.04 მგ / კგ-მდე მისაღწევად;
- ეკს რაც შეიძლება სწრაფად;
- ასისტოლიის შესაძლო მიზეზის კორექტირება, (ჰიპოქსია, ჰიპო- ან
ჰიპერკალემია, აციდოზი, წამლების გადადოზირება, და ა.შ.);
- შესაძლოა ეფექტური იყოს 240-480 მგ ეუფილინის შეყვანა.
9. ელექტრომექანიკური დისოციაციისას:
- შეასრულეთ პუნქტები 2-5;
- დადგინდეს და მოხდეს შესაძლო მიზეზის კორექტირება (ფილტვიას არტერიის მასიური
ემბოლია - იხილეთ შესაბამისი რეკომენდაციები: გულის ტამპონადა -
პერიკარდიოცენტეზი).
10. სასიცოცხლო ფუნქციების მონიტორირება (კარდიომონიტორინგი. პულსოკსიმეტრი).
11. ჰოსპიტალიზაცია მას შემდეგ, რაც მოხერხდება სტაბილიზაცია.
12. გფრ შეიძლება შეჩერდეს, თუ:
- მიმდინარეობისას გაირკვა, რომ, რომ გფრ არ არის ნაჩვენები:
- არსებობს მტკიცე ასისტოლია, რომელიც არ ექვემდებარება მედიკამენტოზურ
მკურნალობას, ან მრავლობითი ასისტოლიის ეპიზოდები:
- 30 წუთი ს განმავლობაში, ყველა შესაძლო მეთოდის გამოყენების მიუხედავად არ
ჩანს გფრს ეფექტურობის ნიშნები.
13. გფრ შეგიძლიათ არ დაიწყოთ:
- ტერმინალური სტადიით უკურნებელი დაავადების (თუ გფრს უპერსპექტიულობა წინასწარ
არის დასაბუთებული დოკუმენტალურად);
- თუ სისხლის მიმოქცევის შეწყვეტიდან 30 წუთზე მეტი გავიდა;
- პაციენტს წინასწარ აქვს ნათქვამი დოკუმენტალურად დასაბუთებული უარი, გფრს
ჩატარებაზე . ძირითადი საფრთხეები და გართულებები:
- დეფიბრილაციის შემდეგ: ასისტოლია, მორეციდივე ან გაგრძელებული პარკუჭოვანი
ფიბრილაცია, კანის დამწვრობა;
- ფილტვის ხელოვნური ვენტილაციის შემდეგ: კუჭის აირით გადავსება, რეგურგიტაცია,
კუჭის შიგთავსის ასპირაცია;
- ტრაქეის ინტუბაციისას: ლარინგო და ბრონქოსპაზმი, რეგურგიტაცია,
ლორწოვანი გარსის, კბილების, საყლაპავის დაზიანება;
- დახურული გულის მასაჟის დროს: მოტეხილობა: გულმკერდის, ნეკნების, ფილტვების
დაზიანება, დაჭიმული პნევმოთორაქსი;
- ლავიწქვეშა ვენის კათეტერიზაციისას: სისხლდენა, ლავიწქვეშა არტერიის, ლიმფური
სადინრის პუნქცია, აიროვანი ემბოლია:
- ინტრაკარდიალური ინექციები: მედიკამენტების მიოკარდიუმში შეყვანა,
კორონარული არტერიების დაზიანება, ჰემოტამპონადა, ფილტვის ჭრილობა, პნევმოთორაქსი;
- რესპირატორული და მეტაბოლური აციდოზი;
- ჰიპოქსიური კომა.
შენიშვნა. პარკუჭოვანი ფიბრილაციისას როდესაც შესაძლებელია სასწრაფოდ (30 წამში)
ჩატარდეს დეფიბრილაცია, - დეფიბრილაცია 200 ჯ, შემდეგ იხელმძღვანელეთ პუნქტებით. 6
და 7.
ყველა მედიკამენტი გფრს დროს შეყავთ ინტრავენურად სწრაფად.
პერიფერიული ვენის გამოყენებისას პრეპარატები შეურიეთ 20 მლ იზოტონური ნატრიუმის
ქლორიდის ხსნარს.
ვენის არარსებობის შემთხვევაში ადრენალინი, ატროპინი, ლიდოკაინი (რეკომენდებული
დოზის 2 ჯერ გაზრდით) შეყავთ ტრაქეაში 10 მლ იზოტონური ნატრიუმის ქლორიდის ხსნარში
გარეული.
ინტრაკარდიალური ინექციები (წვრილი ნემსით, შეყვანის ტექნიკის მკაცრი დაცვით, და
კონტროლით) დაშვებულია უკიდურეს შემთხვევებში, როდესაც შეუძლებელია მედიკამენტების
სხვა გზით შეყვანა.
ნატრიუმის ჰიდროკარბონატი 1 mmol / კგ (4% ხსნარი - 2 მლ / კგ), შემდეგ 0.5 mmol /
კგ ყოველ 5-10 წუთში გამოიყენება ძალიან ხანგრძლივი გფრს დროს, ან როდესაც
სისხლის მიმოქცევის შეწყვეტას, წინ უძღოდა ჰიპერკალემია, აციდოზი, ტრიციკლური
ანტიდეპრესანტების გადადოზირება, ჰიპოქსიური ლაქტაციდოზი (აუცილებლად ადექვატურად
ჩატარებული ფხვ-ის პირობებში).
კალციუმის პრეპარატები ნაჩვენებია, მხოლოდ მძიმე საწყისი ჰიპერკალიემიისას, ან
კალციუმის ანტაგონისტების გადადოზირების დროს.
მდგრადი პარკუჭოვანი ფიბრილაციის სამკურნალო რეზერვის პრეპარატებია -
ამიოდარონი და პროპრანოლოლი.
ასისტოლიის ან ელექტრომექანიკური დისოციაციისას ტრაქეის ინტუბაციისა და
წამლების შეყვანის შემდეგ, თუ მიზეზის აღმოფხვრა ვერ მოხერხდა, გადაწყდეს
რეანიმაციული ღონისძიებების შეწყვეტის საკითხი, დროის გათვალისწინებით, რომელიც
გასულია სისხლის მიმოქცევის შეწყვეტიდან.